Karty ewidencyjne budynków gdyńskich z czasów okupacji niemieckiej 1939-1945 (312 obiektów)

W czasie okupacji, w latach 1939-1944, powstała dokumentacja gdyńskiej architektury, w tym budynków mieszkalnych. Wykonali ją, na zlecenie nadburmistrza miasta Gdyni (niem. Oberbürgermeister der Stadt Gotenhafen), pracownicy Miejskiego Urzędu Budowlanego (niem. Stadtbauverwaltung). Stworzono kilka kompletów dokumentacji.Po wojnie przejęły je polskie władze miasta. Obecnie karty znajdują się w trzech miejscach: Archiwum Wydziału Architektoniczno-Budowlanego Urzędu Miasta Gdyni, gdyńskim oddziale Archiwum Państwowego w Gdańsku oraz w Muzeum Miasta Gdyni.

W zbiorach naszego Muzeum posiadamy około czterech tysięcy kart ewidencyjnych gdyńskich budynków. Każda karta ma format 21×21 cm, i opatrzona jest fotografią opisywanego budynku. o wymiarach 6×9 cm. Opis techniczny obiektu umieszczono na odwrociu. Na niektóre karty naniesiono odręczny plan usytuowania budynków. Okupant dokumentował dosłownie wszystkie budowle, nawet działkowe baraki i inne mniejsze obiekty. W tym ostatnim przypadku do numeru budynku dodawano literę „N”.

Interpretację kart ewidencyjnych gdyńskich obiektów architektonicznych utrudniać może sposób ich numeracji nieco odmienny od dzisiejszego, mianowicie budynki stojące w jednym kompleksie noszą ten sam numer, natomiast na każdy z nich wystawiona została odrębna karta ewidencyjna (z tym samym adresem).

W prezentowanej kolekcji pokazujemy dokumentację budynków położonych przy ulicach: I Armii Wojska Polskiego, Bajończyków, Balladyny, Bednarskiej, Bema, Beniowskiego, Bielskiej, Focha, Folwarcznej, Korzeniowskiego, Legionów, Morskiej oraz na Placu Górnośląskim, Placu Kaszubskim i Skwerze Kościuszki. W przyszłości kolekcję tę będziemy rozbudowywać.

Dariusz Małszycki

Wybrana literatura

Bartłomiej Ponikiewski, Fotografie gdyńskich obiektów architektonicznych na przykładzie niemieckich kart inwentarzowych z lat 1939-1944, „Rocznik Gdyński” 2017, nr 27, s. 157-174.